Japońskie ubiory przechodziły bardzo powolne przemiany, co świadczy o narodowym charakterze Japończyków i szacunku dla tradycji. Raz wykształcone formy ubioru przetrwały i są stosowane do dziś.
Tak samo materiał, jak jego wzornictwo i kolorystyka zawsze były związane z warunkami klimatycznymi Japonii.
Ubiory szyto z tkanin szybko pochłaniających wilgoć oraz pot - dawniej z lnu, zaś w czasach nowożytnych z jedwabiu lub bawełny. We wzornictwie przeważały motywy roślinne oraz przygaszone kolory, jakie występują w przyrodzie i krajobrazie japońskim.
Okres Yayoi (300 r. p.n.e - 300 r. n.e)
Noszono wówczas tzw. kantoi, ubiór zrobiony z prostego kawałka materiału utkanego z włókien roślinnych lub kory. Pośrodku wycinano otwór na głowę, boków nie zszywano, tylko przewiązywano całość w pasie.
Okres Asuka (600 - 700 r.)
W tym okresie Japonia pozostawała pod silnym wpływem kultury chińskiej. W naśladowaniu chińskich zwyczajów przodował dwór cesarski, na którym zaczęto nosić szaty podobne do chińskich.
Okres Heian (782 - 1185 r.)
Ubiory wzorowane na chińskich zaczęto przystosowywać do gustów dworzan japońskich. W efekcie powstał charakterystyczny ubiór damski zwany junihitoe, składający się z kilkunastu nałożonych warstwowo szat, noszonych na uroczyste okazje. Podstawowa forma szat jest wyraźnie chińska, ale ubiór jako całość już typowo japoński.
Okres Kamamkura (1185 - 1333 r.)
Upadek arystokracji spowodował uproszczenie sformalizowanego i niewygodnego stroju dworskiego oraz przystosowanie go do wymogów życia codziennego.
Okres Azuchi, Momoyama i Edo (1333 - 1867)
Z uproszczonego stroju dworskiego wykształciło się kosode, które upowszechniło się wraz z rozwojem kultury mieszczańskiej i stało się strojem narodowym - ubiorem wspólnym formą wszystkim klasom społeczeństwa japońskiego. Kosode to pierwowzór dzisiejszego kimona, powstałego w okresie Edo.
Okresie Meiji (1867 - 1912)
Zaczęto nosić ubrania europejskie, zwane w Japonii yofuku. Dla odróżnienia od yofuku wszystkie typowo japońskie stroje nazwano wafuku - ubiór japoński, ale zdarza się, że w tym znaczeniu używa się też słowa kimono.
Kimono ma niezmienną formę, a różnorodność uzyskuje się poprzez stosowanie tkanin o różnej fakturze, tkanych i farbowanych rozmaitymi technikami oraz obróbkę końcową (haft itp.). Szyje się je z materiału o szerokości 36 cm i długości ok. 11 m, skrojonego i zszytego niemal wyłącznie po linii prostej. Tak męskie, jak damskie kimono jest jednoczęściowe, z dużym zapasem w obwodzie i długości. Lewą połę kimona składa się na prawą, a w talii wiąże szeroki pas (obi).
Kimono współczesne
Tekst: Asako Shibatani
Tłum. i oprac. Małgorzata Dutka
|