SHINTOIZM  |  BUDDYZM  |  KONFUCJANIZM  |  TAOIZM  |  ZEN  |  CHRZEŚCIJAŃSTWO  |  NOWE
KULTURA >RELIGIA
RELIGIA

W Japonii jest wyznawanych kilka religii, choć żadna nie jest uprzywilejowana ze strony państwa. Głównš religiš jest buddyzm, który jest wyznawany przez 90 mln mieszkańców kraju. Chrzeœcijaństwo wyznaje 1,5 mln osób, muzułmanów jest ok. 100 tys. osób.
Z chwilš ogłoszenia powojennej konstytucji, w 1946 roku państwo przestało udzielać wsparcia i przywilejów którejkolwiek z religii.

Gdy zapytać Japończyka, jaka jest jego religia, to wymieni zazwyczaj nazwę jakiegoś odłamu buddyzmu lub shinto, ale nic więcej na ten temat nie potrafi powiedzieć. Japończycy zwykle odwiedzają swoje świątynie raz na rok, wrzucają kilka groszy do skarbonek, stojąc pomodlą się przez kilka sekund i na tym koniec. Do ślubu idą do świątyni shintoistycznej, a pogrzeb mają w buddyjskiej i im nie przeszkadza, że jest to inna religia. Na życie Japończyka religia wywiera obecnie wpływ znikomy, jego życie duchowe, religijne jest uśpione. A przecież buddyzm, który dotarł do Japonii przez Chiny i tu rozpadł się na wiele odłamów, odgrywał kiedyś bardzo ważną rolę w Japonii, był bardzo potężny. Świątynie buddyjskie posiadały własne armie i kiedy chrześcijaństwo usiłowało wkroczyć, buddyzm wydatnie się przyczynił do prześladowania chrześcijan. Buddyzm kiedyś zaspokajał religijne potrzeby Japończyków, krzewił oświatę i naukę, a teraz jest bardzo mało ludzi, którzy brali by buddyzm na serio. Japończycy bowiem uważają teraz religię za coś zbytecznego, dobrego dla ludzi słabych, którzy mają jakieś trudności, a nie dla silnego i zwycięskiego Japończyka. Obok buddyzmu, drugą religią japońską jest shintoizm. Jest to nie tyle religia, ile raczej kult Japonii. Poprzednio był on jednocześnie ostoją militaryzmu. Symbolem tego kultu jest świątynia Yasukuni w Tokio. Nacjonalistyczny duch japoński był bardzo wyraźny przed wojną, po wojnie nieco odżył wraz z odbudową Japonii jako nowoczesnego, silnego państwa. Ten nacjonalistyczny duch japoński jest zasadniczo sprzeczny z chrześcijaństwem, religią uniwersalną, która nie zna granic państwowych i obejmuje różne grupy etniczne. Chrześcijaństwo stawia również swoim wyznawcom wysokie wymagania moralne, którym etyka japońska, oparta na innych założeniach, nie jest często w stanie sprostać. Etyka chrześcijańska oparta jest na Ewangelii, która reprezentuje wartości uniwersalne, podczas gdy tradycyjna etyka japońska oparta jest na wartościach partykularnych, zależnych od okoliczności. W tradycji chrześcijańskiej bardzo ważna jest równość ludzi wobec Boga, ich wzajemne braterstwo, oparte na założeniu, że wszyscy są sobie równi, natomiast tradycja japońska mówi, że podstawą społeczeństwa jest hierarchia nie tyle społeczna, ile inherentna, oparta na wieku i więzi pokrewieństwa. Dlatego właśnie tak trudno jest Japończykowi sprostać etyce chrześcijańskiej. Nakłada się na to ogólne załamanie się wartości duchowych w Japonii, na co niemały wpływ ma telewizja i inne środki masowego przekazu. Powoduje to negatywne zjawiska w życiu japońskiej rodziny. Telewizja ma negatywny wpływ zarówno na wyżej wspomniany system wartości jak i na życie rodzinne, bo domownicy po powrocie z pracy do domu, zamiast pielęgnować życie rodzinne, zatapiają się w telewizji. Wartości są bezkrytycznie przejmowane z telewizji, bez szansy czy próby przemyślenia tego sobie, przewartościowania. Dobrych programów jest w telewizji mało; karmiony takimi programami ogół ludzi znieczula się na wszelkie wyższe wartości. Wynikiem tego jest człowiek, który, jeżeli ma co jeść, jeżeli ma dość pieniędzy, aby się zabawić i to swobodnie, nie potrzebuje niczego więcej. Brak tych wyższych wartości przejawia się między innymi w stosunkowo dużej ilości samobójstw. Są to na ogół samobójstwa, w których człowiek nie czuje w sobie duchowej siły, aby sprostać trudnościom, które go czekają. Innym przykładem braku wyższych wartości jest tzw. "ijime", prześladowanie jednostki przez grupę w szkołach, znowu czasem prowadzące do samobójstw. Życie rodzinne w obecnym systemie społecznym w Japonii jest trudne. Nadmiernie długie godziny pracy, wymóg od pracownika poświęcania życia rodzinnego dla firmy, obowiązkowe godziny dodatkowej pracy - to wszystko przyczynia się do osłabienia więzi rodzinnych. Brak szacunku dla wartości w japońskiej rodzinie przejawia się w zaniku pietas, czyli szacunku dla starszych, dla rodziców. Dawniej w Japonii pietas była cnotą wysoko rozwiniętą, obecnie jest w zaniku. Ponieważ wychowanie nowych członków społeczeństwa odbywa się najwydatniej w rodzinie, możemy powiedzieć, że wychowanie społeczeństwa ulega pogorszeniu.

ks.


<< WSTECZ